Sociaal loon

In ons werk als arbeidsdeskundige draait het om de driehoek ‘mens, werk en inkomen’. Niet heel gek dus dat vragen over het toekomstig inkomen veel aan onze arbeidsdeskundigen worden gesteld door werknemers en werkgevers. 

In welke situaties wordt sociaal loon toegepast 

Vanuit werkgevers zien wij dat zij vaak zeer begaan zijn met hun hardwerkende zieke werknemer, vooral als deze al lang bij een bedrijf werkt. Zij willen dan werknemer compenseren voor een deel van het verlies van inkomen. Dit kan in de volgende situaties voorkomen: 

1. Tijdens de twee jaar loondoorbetaling tijdens ziekte: Ze vullen dan het loon tijdens ziekte aan tot meer dan de verplichting vanuit bijvoorbeeld een cao (als de cao dat toestaat tenminste).
2. Na de periode van twee jaar loondoorbetaling:  Ze vullen dan het loon aan omdat de loonwaarde van het passend werk lager is of ter compensatie van een lagere WAO/WIA-uitkering. 

Sociaal loon 

De werkgever compenseert uit sociale overwegingen direct of indirect een inkomensverlies waarmee werknemer wordt geconfronteerd. Het wordt wel sociaal loon genoemd. Het staat zelden op de loonstrook. Vaak komt deze vorm van beloning pas aan de orde bij discussies over de prestatie van de werknemer in het kader van een beoordeling door het UWV over een uitkering. Pas dan wordt gesteld dat de werknemer het werk dat bij het betaalde loon hoort, niet, of niet geheel, kan waarmaken.

Loonwaarde 

Omdat die loonwaarde op allerlei manieren relevant is en kan worden, is het belangrijk om vooraf goed vast te leggen dat een deel van het betaalde loon ‘sociaal loon’ is. Dit vastleggen doe je niet alleen in het re-integratieplan en de voortgangsrapporten, maar zeker ook op de loonstrook. 

Door het op de loonstrook goed vast te leggen, kan duidelijk worden gemaakt aan bijvoorbeeld de Belastingdienst en UWV dat een deel van het loon niet wordt afgedekt door een prestatie. Goed vastleggen voorkomt geharrewar en onduidelijkheid achteraf. 

Stem dit ook goed af met de boekhouder of salarisadministratie. Zij zullen een verklaring vragen voor de splitsing en zal de werkgever er ook op wijzen dat minder dan minimumloon als basisloon niet zomaar kan. Maar met een goede onderbouwing, kan het sociaal loon verantwoord worden. 

Invloed op WIA of WAO 

Het is gewenst bij deze constructie goed op te letten. De inkomsten uit het passende werk hebben invloed op het recht op WAO/WIA. De inkomsten die gekort kunnen worden op de WAO zijn lager, waardoor het recht op WAO mogelijk hoger kan uitvallen. 

Voor de WIA geldt echter een andere regeling waarbij een te laag loon ook een negatief effect kan hebben op het ontstaan, voortzetten en hoogte van de uitkering. 

Jurisprudentie  

Het onderwerp ‘sociaal loon’ is al diverse malen ter sprake gekomen in de rechtspraak, bijvoorbeeld bij de Centrale Raad van Beroep (CRvB). 

Onderstaande zaak willen wij in het kader van sociaal loon graag met u delen. Dit gaat om een uitspraak van de CRvB, gepubliceerd onder nummer LJN AV0321.

De Raad stelt voorop dat bij de berekening van de resterende verdiencapaciteit in beginsel moet worden uitgegaan van het door de verzekerde daadwerkelijk feitelijk ontvangen loon, tenzij aannemelijk is dat het loon niet in redelijkheid als de economische waarde van de verrichte arbeid kan worden beschouwd of om andere redenen de reële verdiencapaciteit niet zou weerspiegelen (RSV 1993/74). 

Er is sprake van sociaal loon als het element van contraprestatie ontbreekt en de onmiskenbare bedoeling bestaat om het loon en de WAO/WIA-uitkering aan te vullen tot het niveau van voor het intreden van de arbeidsongeschiktheid (RSV 1997/259).